Nếu bạn từng nghe đến vùng đất Mông Tự (Mengzi) thuộc tỉnh Vân Nam, Trung Quốc, hẳn cái tên “bún qua cầu” sẽ không còn xa lạ. Đây không chỉ là một món ăn, mà còn là linh hồn, là câu chuyện văn hóa, là niềm tự hào của người dân nơi đây. Trong chuyến hành trình về miền đất ngập tràn nắng gió ấy, tôi đã có dịp ngồi trước một tô bún nóng hổi, lắng nghe người dân kể lại truyền thuyết phía sau món ăn, để rồi nhận ra: Bún qua cầu Mông Tự không chỉ làm no bụng, mà còn làm ấm lòng người lữ khách.
1. Bún qua cầu Mông Tự – Niềm tự hào ẩm thực của Vân Nam
Mông Tự – một thành phố nhỏ bé nhưng nổi tiếng với những vườn lựu bạt ngàn, khí hậu dễ chịu quanh năm và đặc biệt là món bún qua cầu (tiếng Trung gọi là “Guoqiao Mixian”). Nếu “Phở” là biểu tượng của ẩm thực Việt Nam, thì với người Vân Nam, “bún qua cầu” chính là món ăn đưa tên tuổi địa phương vươn ra thế giới.
Thoạt nghe tên, nhiều người sẽ thắc mắc: vì sao lại là “qua cầu”? Thực ra, tên gọi này bắt nguồn từ một câu chuyện đầy tình nghĩa mà tôi sẽ kể bạn nghe ngay sau đây. Nhưng trước hết, hãy thử hình dung một tô bún qua cầu: chiếc tô sứ lớn, nước dùng trong veo, phía trên có lớp mỡ gà vàng óng giữ nhiệt. Khi người phục vụ mang đến, bạn sẽ được kèm theo một mâm nhỏ bày đủ loại nguyên liệu: từ thịt gà, thịt bò, cá thái mỏng, trứng cút, đến nấm hương, rau xanh, và cả những lát ớt đỏ tươi.
Mỗi nguyên liệu được thả vào bát nước nóng đều mang lại một hương vị riêng, hòa quyện thành bản giao hưởng ẩm thực tròn đầy. Chỉ cần thử một lần, bạn sẽ nhớ mãi không quên.
2. Nguồn gốc và truyền thuyết cảm động phía sau bún qua cầu
Có thể bạn chưa biết, bún qua cầu Mông Tự không đơn thuần là món ăn được “chế biến ngẫu hứng”, mà phía sau nó là một câu chuyện cảm động được lưu truyền qua nhiều thế hệ.
Ngày xưa, ở vùng đất Mông Tự có một nho sinh ngày đêm miệt mài đèn sách bên đảo nhỏ giữa hồ, chuẩn bị cho kỳ thi lớn. Người vợ thương chồng, ngày nào cũng nấu cơm mang ra cho anh. Nhưng quãng đường xa xôi, lại phải đi qua một cây cầu, nên khi thức ăn đến nơi thường đã nguội lạnh, không còn ngon miệng.
Một hôm, người vợ tình cờ phát hiện: lớp mỡ gà nổi trên mặt nước dùng có thể giữ nhiệt rất lâu. Bà bèn nấu một tô nước dùng nóng, để thêm mỡ gà lên trên, rồi mang kèm theo thịt tươi, rau sống và bún. Khi đến nơi, chỉ cần cho từng nguyên liệu vào tô nước nóng ấy, tất cả đều chín vừa vặn, thơm ngon như mới nấu.
Nhờ những bữa ăn đầy đủ dưỡng chất ấy, người chồng có sức khỏe và tinh thần để đỗ đạt thành tài. Từ đó, món ăn ấy được gọi là “bún qua cầu” – tượng trưng cho tình yêu, sự hy sinh và trí tuệ của con người Vân Nam.
Nghe người dân kể lại, tôi mới thấy: hóa ra một món ăn có thể mang trong nó cả một câu chuyện nhân văn, vừa chân thật, vừa lãng mạn.
3. Điều làm nên sự độc đáo của bún qua cầu Mông Tự
3.1 Nguyên liệu phong phú và tinh tế
Bí quyết thành công của bún qua cầu nằm ở nguyên liệu. Một tô bún đúng điệu có đến hàng chục thành phần khác nhau, nhưng không hề gây cảm giác nặng nề.
-
Nước dùng: được ninh từ xương gà, xương lợn trong nhiều giờ, thêm chút mỡ gà để giữ nhiệt và tạo độ béo ngậy.
-
Thịt tươi: gà, cá, thịt lợn, thịt bò… đều được thái mỏng để dễ chín.
-
Trứng: thường dùng trứng cút hoặc trứng gà ta đánh tan.
-
Rau củ và nấm: nấm kim châm, nấm hương, cải xanh, hành lá, mùi tàu… tạo nên sự cân bằng.
-
Bún gạo Mông Tự: loại sợi tròn, trắng, dai nhẹ, được làm từ gạo địa phương.
Nhìn mâm nguyên liệu đa sắc màu, bạn sẽ thấy bún qua cầu giống như một bức tranh ẩm thực sống động.
3.2 Cách thưởng thức “chuẩn điệu”
Điều thú vị nhất của bún qua cầu chính là cách ăn. Không giống như phở hay bún thường được dọn sẵn, bún qua cầu buộc bạn phải “tham gia” vào quá trình chế biến ngay tại bàn.
-
Bước 1: thả thịt tươi, trứng vào bát nước dùng đang nóng sôi.
-
Bước 2: cho tiếp nấm, rau củ để tạo độ ngọt.
-
Bước 3: cuối cùng mới cho bún vào.
-
Bước 4: khuấy nhẹ, đợi vài phút rồi thưởng thức.
Chính sự “tự tay chế biến” này khiến người ăn có cảm giác trân trọng và gắn bó hơn với món ăn. Cái hay của bún qua cầu không chỉ nằm ở vị ngon, mà còn ở trải nghiệm đầy thú vị, khiến bữa ăn trở thành một kỷ niệm khó quên.
4. Bún qua cầu và đời sống người Vân Nam
Với người dân Vân Nam, bún qua cầu không chỉ là bữa ăn hàng ngày, mà còn là món ăn gắn với nghi lễ, phong tục. Trong các dịp lễ quan trọng, cưới hỏi hay tiếp đón khách quý, bún qua cầu thường xuất hiện như một lời chào nồng hậu.
Tôi nhớ có lần ghé một quán nhỏ ở trung tâm Mông Tự, bà chủ quán kể: “Người Vân Nam chúng tôi, hễ có khách phương xa đến chơi, nhất định phải đãi một bát bún qua cầu. Không có món nào thể hiện sự hiếu khách bằng món này cả.”
Ngày nay, bún qua cầu đã vượt ra ngoài biên giới Trung Quốc, có mặt ở nhiều thành phố lớn trên thế giới. Nhưng dù ở đâu, hương vị gốc gác Mông Tự vẫn luôn là “chuẩn mực” mà ai cũng mong muốn được thưởng thức một lần.
5. Gợi ý trải nghiệm bún qua cầu tại Mông Tự
Nếu bạn có dịp du lịch Vân Nam, đặc biệt là thành phố Mông Tự, nhất định phải thử bún qua cầu tại quán địa phương.
Một số gợi ý:
-
Khu trung tâm Mông Tự: có nhiều quán gia truyền, nơi chủ quán sẵn sàng kể cho bạn nghe truyền thuyết phía sau món ăn.
-
Nhà hàng lớn: phục vụ phiên bản “cao cấp” của bún qua cầu, với hơn 20 loại nguyên liệu khác nhau.
-
Chợ đêm Mông Tự: nơi bạn vừa có thể ăn bún qua cầu, vừa dạo quanh thưởng thức nhiều món ăn đường phố khác.
👉 Giá trung bình cho một tô bún qua cầu tại Mông Tự dao động từ 20 – 40 tệ (khoảng 70.000 – 140.000 VND), tùy địa điểm. Một mức giá rất xứng đáng để trải nghiệm một món ăn mang cả giá trị lịch sử và văn hóa.
Mẹo nhỏ: hãy hỏi người địa phương để được dẫn tới quán chuẩn vị, vì không phải nơi nào cũng giữ đúng phong cách truyền thống.
6. Kết luận – Bún qua cầu Mông Tự, hương vị níu chân du khách
Chuyến đi đến Mông Tự đã để lại trong tôi rất nhiều kỷ niệm, nhưng có lẽ ấn tượng nhất vẫn là giây phút ngồi bên tô bún qua cầu nghi ngút khói, vừa ăn vừa nghe tiếng kể chuyện của bà chủ quán. Tôi nhận ra, một món ăn có thể vượt qua ranh giới của ẩm thực, để trở thành câu chuyện, thành biểu tượng của tình yêu và lòng hiếu khách.
Bún qua cầu Mông Tự không chỉ đơn thuần là đặc sản, mà còn là lời nhắn nhủ: hãy trân trọng từng khoảnh khắc, từng hương vị mà cuộc sống mang lại. Và với những ai yêu du lịch ẩm thực, tôi tin rằng, chỉ cần một lần thưởng thức bún qua cầu ngay tại đất Mông Tự, bạn sẽ hiểu vì sao món ăn này lại sống mãi cùng thời gian.a
Một chuyến đi sẽ trở nên trọn vẹn khi bạn vừa được ngắm cảnh đẹp, vừa được thưởng thức đặc sản mang linh hồn vùng đất. Và tại Mông Tự, món ăn ấy chính là bún Qua Cầu. Nếu bạn đang tìm kiếm hành trình vừa nhiều trải nghiệm, vừa no trọn vị, hãy để Phượng Travel đồng hành cùng bạn trong tour Hà Khẩu – Bình Biên – Mông Tự – Kiến Thủy, mang đến những khoảnh khắc đáng nhớ từ thiên nhiên, văn hóa đến ẩm thực.
📞 Hotline tư vấn: 0966.599.608 – 0343.403.243
🎵 TikTok: https://www.tiktok.com/@phuongtravell
📘 Fanpage: https://www.facebook.com/phuongtravelll